نگاهی گذرا به چند اثر پژوهشی که باور مسلمانان غیرشیعه را به امام رضا (ع) بررسی کرده است | امام شیعه به روایت اهل سنت

به گزارش شهرآرانیوز، جست وجو در سیره و منش اهل بیت (ع)، محقق را به نتایج جالب توجهی می‌رساند. یکی از این دستاورد‌ها آگاهی از نوع تعامل معصومان شیعه با غیرشیعیان (اعم از اهل سنت و باورمندان به ادیانی جز اسلام) است. این تعامل، به شکل ویژه در گفتگو‌ها و مناظره‌های درگرفته معصوم (ع) و پیروان دیگر مذاهب، برای اهل پژوهش جذابیت خاصی دارد. همچنان می‌توان به بزرگانی غیرشیعه اشاره کرد که در محضر اهل بیت (ع) دانش اندوختند. فرزندان معصوم محمد (ص) با خصلت‌های انسانی نیکی از این دست، شخصیت‌هایی محبوب در میان مردمانی شده بودند که پیرو ائمه (ع) به شمار نمی‌آمدند.

اما به جز بزرگی و منش خود ائمه (ع)، عامل دیگری هم بر محبوبیت ایشان در میان دیگران اثرگذار بود: حب پیامبر (ص) و به تبع آن حب فرزندانشان در دل اهل سنت. مسلمانان سنی اگرچه از دید مذهبی نگاهی متفاوت از شیعیان به چهارده معصوم (ع) داشته اند (این نگاه در خود مذاهب مختلف اهل سنت نیز شکل‌های متفاوتی پیدا می‌کند)، بسیاری از مواقع علاقه خاصی به ایشان ابراز کرده اند. برای نمونه، می‌توان از محبت اهل سنت به هشتمین امام معصوم ما یاد کرد؛ مِهری که در اشکال گوناگون جلوه گر است؛ از حضور آن‌ها در حرم مطهر رضوی و زیارت امام (ع) تا سخنان شفاهی و مکتوبشان درباره حضرت. در ادامه، کتاب‌هایی را معرفی خواهیم کرد که به دیدگاه اهل سنت درباره امام رضا (ع) پرداخته است.

نگاه سنی قدیم و جدید به امام هشتم | «امام رضا (ع) به روایت اهل سنت»

کتاب «امام رضا (ع) به روایت اهل سنت» به بررسی زندگی، شخصیت، امامت، ولایتعهدی، کرامت و مباحثی دیگر درباره امام هشتم می‌پردازد. مؤلف آن، محمدمحسن طبسی، از توجه بزرگان و دانشمندان اسلامی به شخصیت درخشان و دانش بی مانند امام (ع)‌ می‌گوید. او در این کتاب کوشیده است تا ابعاد گوناگون حیات نورانی امام رضا (ع) به روایت اهل سنت را در هفت بخش با رویکردی توصیفی - تحلیلی ترسیم کند.

مؤلف با بهره گیری از ۲۰۰کتاب از منابع اهل سنت تصویری از حضرت به نمایش می‌گذارد که برآیند نگاه اهل سنت است. در بخش‌های گوناگون کتاب، دیدگاه‌های مختلف نویسندگان قدیم و جدید سنی مذهب گرد آمده است. این دیدگاه‌ها بعضا در قالب نقل قول‌هایی همراه با متن عربی از منابع مدنظر ذکر شده و همچنین در مواردی نقد و بررسی نیز شده است. کتاب «امام رضا (ع) به روایت اهل سنت» را انتشارات دلیل ما در ۳۷۲ صفحه به چاپ رسانده است.

جایگاه معنوی امام در نزد عامه | «امام رضا (ع) در آثار دانشمندان اهل سنت»

«امام رضا (ع) در آثار دانشمندان اهل سنت» نوشته محمدرضا عطائی دیگر کتابی است که نظر عامه را درباره امام رضا (ع) بررسی می‌کند. نویسنده این پژوهش، می‌کوشد جایگاه اخلاقی و معنوی امام هشتم شیعیان را در آثار و تألیفات دانشمندان و عالمان اهل سنت دریابد. کتاب در پی آن نیست که به ابعاد کلامی ضرورت امامت و شناخت امام در نگاه اهل سنت و کتاب‌های محدثان بزرگ عامه بپردازد، بلکه بر سر آن است که دیدگاه دانشمندان اعم از مفسران و محدثان و مورخان و دیگر بزرگان اهل سنت را درباره امام هشتم نقل کند. «امام رضا (ع) در آثار دانشمندان اهل سنت» در چهار بخش به نگارش درآمده است: زندگانی امام رضا (ع) و ولایتعهدی مأمون؛ کیفیت شهادت امام (ع) و بررسی آن؛ روایت‌هایی که علمای عامه از حضرت رضا (ع) نقل کرده اند؛ نمونه‌ای از مدایح و مراثی. این اثر را انتشارات به نشر در ۲۵۶ صفحه منتشر ساخته است.

معرفی سرمشق والای انسانی | «امام رضا (ع) از دیدگاه اهل سنت»

کتاب «امام رضا (ع) از دیدگاه اهل سنت» به قلم محمدعلی چنارانی نیز درباره محور این گزارش نوشته شده است. این تحقیق دربردارنده دوازده فصل است: شناسنامه امام رضا (ع)؛ شخصیت علمی امام رضا (ع)؛ پیشگویی‌ها و کرامات امام رضا (ع)؛ جلسات مناظره امام با سران دیگر ادیان؛ امام رضا (ع) در آینه اندیشه ها؛ حاکمان دوران امامت؛ ولایتعهدی امام رضا (ع)؛ اخلاق امام رضا (ع)؛ حدیثی با سند زرین؛ عروج ملکوتی؛ آرامگاه امام رضا (ع) در بیان اهل سنت؛ فضیلت زیارت امام رضا (ع) در برخی روایات اهل سنت.

مؤلف کتاب «امام رضا (ع) از دیدگاه اهل سنت» با این هدف که نشان دهد تنها منابع شیعه نیستند که از علی بن موسی الرضا (ع) گفته اند، این اثر را تدارک دیده است. او تلاش کرده تا ضمن سود بردن از مکتوبات در دسترسی که اهل سنت پدید آورده اند، محتوایی مفید برای دوستداران امام (ع) فراهم آورد. او بر این باور است که اگر معارف اسلامی - مانند روش‌های رضوی - به درستی شناسانده شوند و به آن‌ها عمل شود، حاصل آن سربلندی جامعه قرآنی و عزت انسانی خواهد بود و انسان‌ها دوستدار رهبران راستین الهی خواهند شد و از افتادن به بیراهه در امان خواهند ماند. این کتاب را مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا وسیما در ۱۵۲صفحه چاپ کرده است.